1.    Położenie


Tarczyca jest położona w obrębie szyi, w jej przednio-dolnej części. Jest umiejscowiona między krtanią i tchawicą. To gruczoł o kształcie przypominającym motyla. Zbudowana jest z dwóch płatów połączonych cieśnią. Jej miąższ składa się w głównej mierze z pęcherzyków. Tarczyca waży około 30-60 g i może powiększać się w czasie ciąży.

2.    Hormony tarczycy


Tarczyca wytwarza trzy główne hormony: tyroksynę (T4), trójjodotyroninę (T3) oraz kalcytoninę. Są one zbudowane z jodu i aminokwasów. Powstają w komórkach nabłonkowych (T3 i T4) oraz komórkach C (kalcytonina). Tyroksyna i trójjodotyronina mogą być magazynowe w żelu wewnątrzpęcherzykowym.

3.    Rola


Tyroksyna i trojjodotyronina są niezbędne dla rozwoju organizmu, jego metabolizmu, wzrostu, termoregulacji, ale też pracy układu nerwowego. Tarczycę do produkcji T3 i T4 mobilizuje tyreotropina (TSH) produkowana przez przysadkę mózgową. Z kolei produkcja kalcytoniny jest powiązana ze stężeniem wapnia we krwi. Pełni ona rolę regulacyjną w gospodarce wapniowo-fosforanowej, jest więc istotna dla kości.

4.    Niedoczynność


Jest to niedobór hormonów tarczycy w wyniku zaburzenia ich wytwarzania. Niedoczynność jest obserwowana w przypadku takich chorób jak choroba Hashimoto (najczęstsza przyczyna niedoczynności), zespół oporności na hormony tarczycy, wole niedoczynne, czy niedorozwój umysłowy.

5.    Nadczynność


W przypadku problemów z funkcjonowaniem tarczycy może pojawić się nadprodukcja jej hormonów. Taką sytuację obserwuje się w przypadku przebiegu takich chorób jak Gravesa-Basedowa czy wole nadczynne, zwane również guzkowym.

6.    Czynniki zwiększające ryzyko chorób tarczycy


Istnieje wiele czynników zwiększających ryzyko wystąpienia chorób tarczycy. Wymienić tutaj należy obciążenie rodzinne, cukrzycę typu I, operacje w obrębie tarczycy, zespół Downa, zespół Turnera, ale też wiek czy stresujący styl życia. Częściej choroby tarczycy dotykają kobiet. Czynnikiem ujawniającym może być zwłaszcza ciąża czy menopauza, w czasie których występują zmiany hormonalne w ciele.

7.    Niepokojące objawy chorób tarczycy


Objawów problemów z tarczycą jest wiele. Wymienić tutaj można chociażby problemy z masą ciała, osłabienie, niepokój, depresja, wypadanie włosów, suchość skóry, obrzęk w obrębie szyi, bóle mięśniowe, obniżenie temperatury ciała.

8.    Badania tarczycy


Po 35 roku życia warto badać stan tarczycy przynajmniej co 5 lat. Jeśli zaś zaniepokoją cię jakieś objawy lub też występują u ciebie czynniki ryzyka, badaj ją jeszcze częściej. Pierwszym najczęściej zalecanym markerem jest poziom TSH. Im go więcej we krwi, tym mniej w niej hormonów  tarczycy i odwrotnie. Bada się również poziom wolnych hormonów tarczycy połączonych z białkami FT3 i FT4.

9.    Negatywny wpływ na tarczycę


Dieta bogata w przetworzoną żywność oraz uboga w warzywa i owoce pogarsza stan organizmu, w tym tarczycy. Dodatkowo stres może wywoływać problemy przy konwersji T4 do T3. Należy również pamiętać, że fluor, chlor i brom mogą wyprzeć jod i wpływać na zaburzenia hormonów tarczycy. Niestety w naszym otoczeniu tych pierwiastków jest więcej niż jodu. Są obecne w wodzie, glebie, żywności, kosmetykach, czy chemikaliach. Stąd m.in. coraz częstsze choroby tarczycy.

10.    Pozytywny wpływ na tarczycę


Dla tarczycy bardzo ważnym pierwiastkiem jest jod. Jeśli więc chcemy, aby była w dobrej kondycji musimy zadbać o jego prawidłowy poziom w organizmie. Równie istotny jest jedna selen i magnez, które wspomagają przyswajanie jodu. W diecie nie powinno więc zabraknąć owoców morza, szpinaku, czosnku, sezamu, które zawierają jod, czy ryb, mięsa, grzybów, źródeł selenu i nasion, orzechów, produktów pełnoziarnistych będących dodatkowo źródłami magnezu. Ważna jest również witamina D, czy żelazo. O diecie w problemach z tarczycą pisaliśmy w ‘Niedoczynność tarczycy’ oraz ‘Choroba Hashimoto’.

#10latVitalii

Zajrzyj na: vitalia.pl/10lat

Zdjęcie pochodzi z flickr.com