Co kryje w sobie rogal świętomarciński?

Z poniższego artykułu dowiesz się m.in.:

• Skąd pochodzą rogale świętomarcińskie?

• Jaki jest skład rogali marcińskich?

• Czy rogale świętomarcińskie są zdrowe?

• Ile kalorii ma rogal świętomarciński?

• Jak zrobić rogale marcińskie?

Skąd pochodzą rogale świętomarcińskie?

Pieczenie rogali ma swoje początki jeszcze w obyczajach pogańskich. Jesienią przypadało święto, w czasie którego należało składać ofiary bogom. Miały to być woły, bądź też w zastępstwie symboliczne rogi przygotowywane z ciasta. W XIX wieku zwyczaj ten połączono z kultem świętego Marcina. Jak mówi legenda, jednemu z poznańskich cukierników przyśnił się Święty Marcin na koniu. W czasie jazdy zgubił podkowę, która zainspirowała piekarza do przygotowania ciasta właśnie w tym kształcie. Wzorem świętego, który dbał o biednych, rogale były rozdawane ubogim. Od zapomnienia zwyczaj ten, po kolejnych wojnach, ratowali kolejni cukiernicy, którzy przypominali mieszkańcom o tej smakowitej tradycji. Obecnie nazwa „Rogal Świętomarciński” jest wpisana do rejestru chronionych nazw pochodzenia i chronionych oznaczeń geograficznych w Unii Europejskiej na mocy rozporządzenia z 2008 roku.

Jaki jest skład rogali marcińskich?

By rogal mógł zostać uznany za zgodnego z tradycją i nosić nazwę marcińskiego czy świętomarcińskiego musi spełniać kilka kryteriów, jeśli chodzi o jego skład:

- ma być przygotowany z ciasta półfrancuskiego,

- w nadzieniu musi się znaleźć biały mak, cukier, masło, śmietana, rodzynki, suszone daktyle lub figi, wanilia i skórka pomarańczowa.

W nadzieniu rogali można również często znaleźć migdały, orzechy włoskie, arachidowe czy kandyzowane gruszki.

Czy rogale świętomarcińskie są zdrowe?

Obok mało wartościowych produktów jak biała mąka, cukier, w rogalach marcińskich, znajdują się również wartościowe ingrediencje:

- mak biały – jest delikatniejszy w smaku niż mak niebieski, jednak równie jak on wartościowy. Przede wszystkim jest źródłem korzystnych tłuszczy jak kwas linolowy (omega-6) oraz oleinowy (omega-9). Jest źródłem witaminy A, C, E, D, witamin z grupy B oraz składników mineralnych takich jak wapń, żelazo, potas, magnez. Jest bogaty w błonnik pokarmowy.

- migdały – są również cennym źródłem nienasyconych kwasów tłuszczowych oraz witaminy E i B2. Są bogate w wapń, magnez i cynk. Wapń jest istotny dla zdrowia kości, magnez dla układu nerwowego, a cynk dla dobrej kondycji skóry, włosów oraz dla odporności. Poza tym zawierają fenyloalaninę poprawiającą sprawność umysłową oraz łagodzącą objawy depresji.

- orzechy włoskie – w odróżnieniu od większość orzechów i nasion, orzechy włoskie są źródłem kwasów tłuszczowych z rodziny omega-3. Są to kwasy tłuszczowe, które sprzyjają prawidłowej pracy układu nerwowego, krążenia, a także wspomagają proces odchudzania. Nie brakuje w nich także magnezu, miedzi, witaminy E. Są bogate w silnie działające przeciwutleniacze neutralizujące wolne rodniki.

- daktyle – są źródłem witaminy A, C, E, niektórych witamin z grupy B, potasu, żelaza, wapnia, a także antyoksydantów. Zawierają w sobie naturalne salicylany, stąd wykazują właściwości przeciwbólowe i przeciwzapalne.

- figi – dostarczają organizmowi pektyn, witaminę C, E, witaminy z grupy B, wapń, potas, magnez, fosfor, cynk. Mają działanie zasadotwórcze na organizm. Jest to o tyle ważne, że w tradycyjnej polskiej diecie przeważają produkty kwasotwórcze, co sprzyja złemu samopoczuciu i osłabieniu.

Ile kalorii ma rogal świętomarciński?

Z uwagi na dużo składników bogatych w kalorie, rogale są wyjątkowo kaloryczne. Warto przy tym wspomnieć, że według tradycji prawdziwy rogal świętomarciński powinien być dość spory i ważyć około 250 g. Wartość odżywcza jednego rogala przygotowanego według poniższego przepisu to:

- 585 kcal,

- 14 g białka,

- 35 g tłuszczu,

- 63 g węglowodanów.

Przepis na rogale świętomarcińskie

Ciasto:

500 g mąki pszennej

3 łyżki cukru

1 szklanka mleka

20 g (2 kostki) drożdży

250 g masła śmietankowego

1 jajo

szczypta soli

Wykonanie:

1. Drożdże dodać do ciepłego mleka i odstawić na chwilę. Dodać jajko i wymieszać.
2. Mąkę, cukier, sól wymieszać. Dodać rozczyn i wymieszać ze sobą.
3. Ciasto wyłożyć na stolnicę i krótko wyrobić, aż stanie się gładkie. Wstawić do lodówki na godzinę.
4. Wyłożyć na stolnicę i rozwałkować w prostokąt. Na cieście rozłożyć cienkie plasterki masłą. Złożyć tak by masło zostało między warstwami ciasta. Wałkować.
5. Powtórzyć proces 4 razy schładzając między kolejnym wałkowaniami 15 minut. Po ostatnim wałkowaniu zostawić ciasto w lodówce minimum 5 godzin, a najlepiej na całą noc.
6. Kolejnego dnia rozwałkować ciasto w prostokąt. Pociąć na trójkąty (około 14 sztuk). Nakładać farsz na najszerszą część ciasta, a następnie zwinąć.
7. Ułożyć rogale na blasze. Odczekać 30 min, aż jeszcze podrosną.
8. Wstawić do nagrzanego do 180 stopni piekarnika. Piec 20-25 minut, do zrumienienia.

Farsz:

400 g białego maku

120 g (szklanka) cukru pudru

200 g migdałów

150 g rodzynek

50 g kandyzowanej skórki pomarańczowej

45 g (garść) daktyli suszonych

2 sztuki (10 g) biszkoptów

½ laski wanilii

1 łyżka masła śmietankowego

1 łyżka śmietany 12%

1 żółtko

Wykonanie:

1. Mak i migdały zalać gorącą wodą. Odstawić na chwilę, odcedzić.
2. Zmielić razem mak, daktyle, migdały i 50 g rodzynek.
3. Do powstałej masy dodać żółtko wymieszane z cukrem, wanilią, śmietaną i  roztopionym i ostudzonym masłem. Dodać resztę rodzynek oraz skórkę pomarańczową.
4. Wymieszać – konsystencja powinna być gęsta. Nakładać na przygotowane ciasto.