Leki bardzo często wydają nam się jedynym rozwiązaniem na wszystkie nasze dolegliwości. Chętnie je przyjmujemy, bo branie tabletek jest łatwe i może nam realnie pomóc. Leki nie są jednak obojętne dla naszego zdrowia. Bardzo często pomagając na jedną dolegliwość, szkodzą na coś innego. W miarę możliwości warto byłoby więc rezygnować z leków na korzyść zmiany nawyków żywieniowych. Czy jednak odpowiednia dieta może zastąpić leki?

Dieta kontra leki

Są choroby, przy których przyjmowanie leków jest konieczne i niezastąpione. Trudno bowiem wyleczyć np. nowotwory samą dietą. Istnieje jednak kilka dolegliwości, w których dieta okazuje się tak skuteczna (a nawet skuteczniejsza, bo bez działań niepożądanych) jak leki. Należą do nich:

1) Nadciśnienie

Przy nadciśnieniu zaleca się stosowanie diety DASH. Dieta DASH polega na spożywaniu odpowiedniej ilości produktów zbożowych, warzyw, owoców, chudego nabiału, ryb, dobrych tłuszczów, nasion i orzechów. Mięso należy spożywać z umiarem, 1-2 porcje tygodniowo. Należy też mocno ograniczyć spożycie soli i cukrów prostych. Więcej o diecie DASH można przeczytać w artykule Dieta DASH - dla nadciśnieniowców.

W celu potwierdzenia skuteczności diety DASH przeprowadzono wiele badań. W jednym z nich wykazano, że stosowanie diety DASH prowadzi do obniżenia ciśnienia skurczowego o  około 6 mm Hg, a rozkurczowego o około 3 mm Hg. Pierwsze pozytywne efekty były obserwowane już po 2 tygodniach stosowania diety.

W innym badaniu, zwanym badaniem PREMIER, porównywano skuteczność diety DASH i DASH-Sodium (w której obniżano spożycie sodu do 2400 mg dziennie) z 5 lekami, które były stosowane w innym badaniu. Badanie to pokazało, że dieta może być tak samo skuteczna, jak lek stosowany w monoterapii.

Stosowanie diety przez 2 tygodnie może więc prowadzić do spadku ciśnienia o kilka mm/Hg, a stosowanie jej w dłuższym okresie może się przyczyniać do spadku ciśnienia na poziomie 8-16 mm Hg.

Pomóc może też dieta redukcyjna, która sprawdzi się dla osób z nadwagą i otyłością. Obniżenie masy ciała tylko o jeden kilogram powoduje spadek ciśnienia o około 1,6/1,3 mm Hg.

2) Miażdżyca

Dietą zalecaną przy miażdżycy jest dieta Ornisha, która jest niskotłuszczową dietą wegetariańską. Program Ornisha nazywany jest natomiast programem odwracającym choroby serca. W skład programu wchodzi nie tylko stosowanie diety, ale i aktywność fizyczna, wsparcie psychologiczne i stosowanie technik relaksacyjnych.

W celu zweryfikowania skuteczności programu Ornisha w cofaniu zmian miażdżycowych przeprowadzono program The Lifestyle Heart Trial. Do badania włączono tych pacjentów, u których występowały poważne zmiany miażdżycowe. Wyniki były spektakularne. Aż u 82% pacjentów, którzy brali udział w programie, doszło do znaczącego cofnięcia zmian miażdżycowych. Co więcej, doszło do zmniejszenia częstotliwości występowania bólów wieńcowych u 91% pacjentów. Natomiast w grupie leczonej standardowo, za pomocą leków, bóle wzrosły aż o 165%.

Dzięki tak spektakularnym efektom program Ornisha uzyskał w 2010 roku aprobatę Amerykańskiego Ministerstwa Zdrowia. Dzięki temu jest refundowany jako terapia dla chorych pacjentów.

3) PCOS

Zespół policystycznych jajników to zaburzenie endokrynne, które prowadzić może do niepłodności. Wiąże się z otyłością, insulinoopornością, zwiększonym poziomem androgenów i zaburzeniami owulacji. Z tego względu często stosuje się leki hipoglikemizujące, pobudzające owulację i leki antyandrogenne.

Okazuje się jednak, że odpowiednia dieta nastawiona na redukcję masy ciała, może istotnie zwiększyć ilość owulacji, wpływając w ten sposób pozytywnie na płodność, zwiększyć insulinowrażliwość, zmniejszyć stężenie testosteronu i innych androgenów i zwiększyć stężenie SHBG.

Oczywiście, silne zaburzenia hormonalne nadal mogą wymagać podawania leków. Jednak przy mniejszym nasileniu zespołu policystycznych jajników dieta może być wystarczającą metodą leczenia.

To tylko niektóre dolegliwości, które można leczyć za pomocą diety. Zmiana nawyków żywieniowych może pomóc także w problemach z odpornością, łuszczycą, przy zapaleniu pęcherza i wielu innych. Nawet jeśli nie doprowadzi do całkowitego wyleczenia, to na pewno wspomoże działanie leków.

Trzeba też pamiętać, że nigdy nie wolno samodzielnie rezygnować z leków. Każdy przypadek jest inny, więc nie na każdego dieta zadziała tak samo. Jeśli chce się zrezygnować z leków, to najpierw trzeba wprowadzić zmiany w diecie i dopiero po pewnym czasie ich stosowania i po konsultacji lekarza, można przymierzyć się do ich odstawienia.

 

 Zdjęcie główne: Photo credit: neur0nz / Foter / CC BY-SA